Niniejsza sekcja opisuje różne typy środowisk graficznych dostępnych dla X we FreeBSD. Termin "środowisko graficzne" może oznaczać wszystko, od prostego menedżera okien po kompletny zestaw aplikacji puplitu, jak KDE czy GNOME.
GNOME jest przyjaznym użytkownikowi środowiskiem graficznym, umożliwiającym łatwą konfigurację i proste korzystanie z komputera. GNOME posiada panel (do uruchamiania aplikacji i wyświetlania ich statusu), puplit (gdzie można umieszczać dane i aplikacje), zestaw standardowych narzędzi biurowych i aplikacji oraz zestaw pewnych konwencji ułatwiających współpracę miedzy aplikacjami i zachowanie wzajemnej spójności. Użytkownicy innych systemów operacyjnych powinni czuć się jak w domu korzystając z potężnego środowiska graficznego dostarczanego przez GNOME. Więcej informacji odnośnie środowiska GNOME we FreeBSD dostępnych jest na stronie WWW projektu FreeBSD GNOME Project. Strona ta zawiera również w miarę zrozumiałe FAQ traktujące o instalacji, konfiguracji i zarządzaniu GNOME.
Najprostszym sposobem instalacji GNOME jest poprzez menu "Desktop Configuration" w trakcie instalacji FreeBSD, co omawia Sekcja 2.9.13, "Wybór menedżera okien" rozdziału 2. Możliwa jest również instalacja z pakietu bądź kolekcji portów:
By zainstalować pakiet GNOME z sieci, wystarczy wpisać:
#
pkg_add -r gnome2
By skompilować GNOME ze źródeł najlepiej jest skorzystać z portu:
#
cd /usr/ports/x11/gnome2
#
make install clean
Mając już zainstalowanego GNOME musimy poinformować serwer X, by uruchamiał właśnie jego w miejsce domyślnego menedżera okien.
Najprostszą metodą uruchomienia GNOME
jest wykorzystanie GDM - menedżera
pulpitów GNOME (ang. GNOME Display Manager).
GDM jest instalowany jako część środowiska
GNOME, jednakże jest on domyślnie wyłączony.
By go włączyć, należy dodać wiersz gdm_enable="YES"
do pliku /etc/rc.conf
. Po ponownym uruchomieniu
systemu, GNOME zostanie automatycznie włączony
zaraz po zalogowaniu się - nie wymagana jest dodatkowa
konfiguracja.
Oczywiście, GNOME można uruchomić również
bezpośrednio z linii poleceń poprawnie konfigurując plik
.xinitrc
w katalogu domowym. Jeśli plik ten już
istnieje wystarczy zastąpić wiersz odpowiadający za uruchomienie
aktualnego menedżera okien na wiersz uruchamiający
/usr/X11R6/bin/gnome-session.
Jeśli w pliku nie dokonywaliśmy żadnych istotnych zmian,
najprościej będzie po prostu wpisać:
%
echo "/usr/X11R6/bin/gnome-session" > ~/.xinitrc
Następnie wpisujemy startx
, co spowoduje
uruchomienie środowiska GNOME.
Jeśli wykorzystujemy starszego menedżera okien, jak np.
XDM, powyższe rozwiązanie nie zadziała.
W takiej sytuacji musimy stworzyć plik wykonywalny .xsession
zawierający powyższe polecenie. W tym celu należy zmodyfikować
ten plik i zastąpić polecenie uruchamiające aktualnego menedżera
poleceniem /usr/X11R6/bin/gnome-session:
%
echo "#!/bin/sh" > ~/.xsession
%
echo "/usr/X11R6/bin/gnome-session" >> ~/.xsession
%
chmod +x ~/.xsession
Jeszcze jedną metodą jest skonfigurowanie menedżera pulpitów tak, by umożliwiał wybór menedżera okien w trakcie logowania. Sekcja Więcej informacji o KDE wyjaśnia jak to zrobić w kdm - menedżerze puplitów KDE.
X11 obsługuje wygładzanie czcionek (anti-aliasing)
za pomocą rozszerzenia "RENDER". GTK+ w wersji
2.0 i późniejszych (pakiet narzędzi graficznych wykorzystywany
przez GNOME) potrafi korzystać
z tej funkcji. Konfigurację wygładzania czcionek opisuje
Sekcja 5.5.3, "Wygładzane czcionki". Zatem, wykorzystując najnowsze
oprogramowanie, możliwe jest wygładzanie czcionek w środowisku
GNOME. Wystarczy przejść do menu
-> -> i wybrać
jedną z opcji: (najlepsze
kształty), (najlepszy
kontrast) lub
(wygładzanie
podpikselowe). Natomiast dla aplikacji GTK+ nie będących
częścią środowiska GNOME, należy
ustawić zmienną środowiskową GDK_USE_XFT
na 1
przed uruchomieniem programu.
KDE jest prostym w użyciu współczesnym środowiskiem graficznym, zawierającym między innymi:
Ładnie wyglądający puplit
Pulpit odznaczający się całkowitą przezroczystością sieci
Zintegrowany system pomocy, udostępniający w prosty sposób informacje o korzystaniu ze środowiska KDE i jego aplikacji
Jednakowy wygląd i zachowanie wszystkich aplikacji KDE
Standardowe menu i paski narzędzi, skróty klawiaturowe, schematy kolorów, itp.
Internacjonalizacja: KDE jest dostępny w ponad 40 językach
Scentralizowaną i spójną konfigurację środowiska
Całą masę przydanych aplikacji
KDE posiada własną przeglądarkę internetową - Konqueror, która stanowi poważną konkurencję dla innych przeglądarek z systemów UNIX(R). Więcej informacji o KDE znaleźć można na stronie KDE. Natomiast informacje o jego współpracy z FreeBSD dostępne są na stronie FreeBSD-KDE team.
Podobnie jak w przypadku GNOME czy dowolnego innego środowiska graficznego, najprostszym sposobem instalacji KDE jest skorzystanie z menu "Desktop Configuration" w procesie instalacji FreeBSD, co omawia Sekcja 2.9.13, "Wybór menedżera okien" rozdziału 2. Ponownie, również KDE można zainstalować z pakietu bądź z kolekcji portów:
By zainstalować pakiet KDE z sieci, wystarczy wpisać:
#
pkg_add -r kde
pkg_add(1) automatycznie pobierze najnowszą wersję aplikacji.
By skompilować KDE ze źródeł najlepiej jest skorzystać z portu:
#
cd /usr/ports/x11/kde3
#
make install clean
Po instalacji KDE należy
poinformować serwer X, by uruchamiał go w miejsce domyślnego
menedżera okien. W tym celu należy zmodyfikować plik
.xinitrc
:
%
echo "exec startkde" > ~/.xinitrc
Od tej pory, za każdym razem gdy uruchomimy System okien X za pomocą
polecenia startx
, uruchomione zostanie środowisko
KDE.
Jeśli wykorzystujemy starszego menedżera okien, jak np. XDM, wymagana jest odmienna konfiguracja. Opis konfiguracji kdm znajduje się w dalszej części tego rozdziału.
Skoro zainstalowaliśmy już KDE, większość informacji można odnaleźć w systemie pomocy, bądź po prostu klikając w dowolne menu. Użytkownicy systemów Windows(R) czy Mac(R) powinni czuć się jak w domu.
Najlepszym źródłem informacji o KDE jest dostępna w sieci dokumentacja. KDE zawiera własną przeglądarkę internetową - Konqueror, masę przydatnych aplikacji i obszerną dokumentację. Pozostała część tego rozdziału skupi się na technicznych zagadnieniach, trudnych do nauczenia się poprzez dość losowe poznawanie środowiska.
Administratorzy systemów wieloużytkownikowych mogą chcieć skorzystać z graficznego ekranu logowania. W tym celu można zastosować XDM, jak to zostało opisane wcześniej. Można również wykorzystać alternatywne rozwiązanie dostępne razem z KDE - kdm - wyglądające zdecydowanie bardziej atrakcyjnie oraz posiadające wiele dodatkowych opcji logowania. W szczególności, użytkownicy mogą w prosty sposób wybrać (poprzez menu), które środowisko graficzne uruchomić po zalogowaniu (KDE, GNOME, bądź inne).
By aktywować kdm, należy zmodyfikować
wpis dla ttyv8
w pliku /etc/ttys
.
Wiersz ten powinien wyglądać następująco:
ttyv8 "/usr/local/bin/kdm -nodaemon" xterm on secure
XFce jest środowiskiem graficznym wykorzystującym pakiet narzędzi GTK+, podobnie jak GNOME, lecz jest zdecydowanie lżejsze i przeznaczone dla osób poszukujących prostego i efektywnego środowiska, lecz również łatwego w obsłudze i konfiguracji. Wyglądem bardzo przypomina CDE, często dostępne w komercyjnych systemach UNIX(R). Niektóre z cech XFce:
Prosty i łatwy w obsłudze pulpit
Możliwość konfiguracji wszystkich elementów za pomocą myszki, metody przeciągnij i upuść, itp.
Główny panel podobny do CDE z wieloma opcjami menu, apletami i programami wywołującymi
Zintegrowane menedżery okien, plików, dźwięku, moduł zgodności GNOME i inne dodatki
Możliwość stosowania motywów (skoro wykorzystuje GTK+)
Szybkie, lekkie i wydajne: idealny dla starszych/wolniejszych maszyn lub z ograniczonym zasobem pamięci
Więcej informacji dostępnych jest na stronie XFce.
W chwili pisania niniejszego tekstu dostępny jest pakiet binarny. By z niego zainstalować XFce, wystarczy wpisać:
#
pkg_add -r xfce4
Oczywiście, można również skompilować go ze źródeł przy pomocy kolekcji portów:
#
cd /usr/ports/x11-wm/xfce4
#
make install clean
Pozostaje jeszcze poinformować serwer X by uruchamiał XFce przy kolejnych uruchomieniach X. Wystarczy wpisać:
%
echo "/usr/X11R6/bin/startxfce4" > ~/.xinitrc
Przy kolejnym uruchomieniu X jako środowisko graficzne
zostanie wykorzystane XFce.
Podobnie jak wcześniej, tak i teraz należy stworzyć plik
.xsession
gdy korzystamy
z XDM, co zostało umówione
w części poświęconej GNOME,
wpisując polecenie /usr/X11R6/bin/startxfce4
.
Alternatywnie, należy skonfigurować menedżera pulpitów,
by pozwalał na wybór środowiska graficznego w trakcie
logowania, zgodnie z opisem z sekcji poświęconej
kdm.
All FreeBSD documents are available for download at https://download.freebsd.org/ftp/doc/
Questions that are not answered by the
documentation may be
sent to <freebsd-questions@FreeBSD.org>.
Send questions about this document to <freebsd-doc@FreeBSD.org>.